KANDA KOLİNESTERAZ İZLEME PLANI
Pestisitlere maruz kalma ihtimali olan çalışanlardan, normal kolinesteraz seviyesini belirlemek için maruziyet
gerçekleşmeden önce referans kan örnekleri alınmalıdır. Bazı insanların kanda kolinesteraz seviyeleri diğer
insanlara göre düşük olabilmektedir. İşe giriş muayenesi sonuçlarıyla düşük seviyeli kolinesterazı olduğu
tespit edilen çalışanlar, organofosfat veya karbamatlı pestisitlerle çalıştırılmamalıdır.
Kolinesteraz düzeylerinin önemli ölçüde düşüp düşmediğini ve/veya çalışanlarda semptom gösterdiğinde tarım ilacından etkilenimin tekrar edip etmediğini belirlemek amacıyla periyodik olarak kan örnekleri alınmalıdır.
ILO’ya göre plazma ya da kırmızı kan hücresi kolinesterazının % 20’den fazla düştüğü durumlarda, normal olarak, pestisit uygulayıcılarının maruziyetini azaltmak için bir çalışma yeri denetimi yapılmalıdır. Plazma kolinesterazın %40’dan fazla düşüşü veya eritrosit hücresi kolinesterazının %30’dan daha fazla düşüşü halinde, pestisit uygulayıcılarının pestisite maruziyetleri engellenir ve kolinesteraz seviyeleri referans değerine geri dönünceye kadar başka işlerde çalıştırılmaları gerekir.
SAĞLIK GÖZETİMİ
Pestisitler, zararlı organizmaları engellemek, zararlarını azaltmak veya kontrol altına almak amacıyla kullanılan
bileşiklerdir. Pestisitler, sebze ve meyvelerin doğada zarar görmeden yetişmesi ve yaşam alanlarımızın zararlı
mikroorganizmalardan arındırılması gibi konularda fayda sağlar. Pestisitler tarım sektöründe yaygın olarak kullanılmakta olup, işyerlerinde yapılan sağlık gözetimlerinde, pestisitlere maruziyetlerde göz önünde bulundurulmalıdır. İşveren, çalışanların işyerinde maruz kalacakları sağlık ve güvenlik risklerini dikkate alarak, sağlık gözetimine tabi tutulmasını sağlar. İşveren aşağıdaki hallerde çalışanların sağlık muayenelerinin yapılmasını sağlamak zorundadır:
• İşe girişlerinde,
• İş değişikliğinde,
• İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri hâlinde,
• İşin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla
KANDA KOLİNESTERAZ İZLEME PLANI
Uzun dönem pestisitlere maruziyet, depresyon hafıza bozukluğu, uyku bozukluğu, halsizlik, halüsinasyon
görme gibi çeşitli rahatsızlıkları ortaya çıkarabilmektedir. Özellikle organofosforlu ve karbamatlı pestisitlere
maruz kalındığında bu bileşikler karaciğer tarafından sentezlenen ve plazmada bulunan kolinesteraz enzimi
ile reaksiyona girerek kararlı bir bileşik oluştururlar. Pestisitlerle birleşik oluşturan enzim, fonksiyonunu
kaybetmekte ve zehirlenme belirtileri ortaya çıkmaktadır. Tedavi genel destek tedavisi, dekontaminasyon,
absorbsiyonun engellenmesi ve antidot uygulanmasından oluşur.
Kolinesteraz izleme planı ile ilişkili maliyetler, işverenin sorumluluğundadır.
Organofosfor veya n-metil karbamat pestisitlerini kullanacak işverenlere; pestisitlerin karıştırılması, yüklenmesi ve/veya uygulanmasında görev alan ve pestisit uygulandıktan sonra sahaya erken giriş yapan çalışanlar için kolinesteraz izleme planı hazırlanması ve uygulanması önerilir. Bu plan dahilinde kolinesteraz testi
yapılması, maruziyetin değerlendirilmesinde önemlidir.
“Sağlık Bakanlığının 2016/54567092 sayılı Genelgesi ile Gezici Sağlık Taraması yapılabilmesi için OSGB’lerin İl sağlık Müdürlüklerinden “GEZİCİ İSG ARACI İZİN BELGESİ” almak ve bu izne istinaden sağlık taraması yapmak zorunluluğu bulunmaktadır. İzin almayan kuruluşlar Sağlık Taraması gerçekleştiremezler.”
GEZİCİ İSG ARACI İZİN BELGESİNE SAHİP ORTAK SAĞLIK GÜVENLİK BİRİMİDİR.
