AIDS’in açılımı, Edinilmiş Bağışıklık Yetmezliği Sendromu’dur. HIV- İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü adı verilen, vücudun bağışıklık sistemini (enfeksiyonlara karşı savunma mekanizmasını) güçsüzleştiren bir virüs nedeniyle oluşur. Bu sebeple kişi, enfeksiyon ve hastalıklarla savaşma yeteneğini kaybeder. HIV /AIDS’le yaşayan kişilerin yaşam sürelerini uzatan ilaçlar mevcuttur; ama tam anlamıyla bir tedavisi henüz yoktur. Virüsle savaşmanın en iyi yolu, ondan korunmayı bilmektir.
HIV Testi
Eğer kendinizi HIV açısından risk altında hissediyorsanız, test yaptırmak önemlidir. HIV (AIDS’e yol açan virüs) testi yaptırmak önemli bir karardır. Bu kararı almak zor olabilir. Bu nedenle bu kararı almakta güçlük çekiyorsanız bir sağlık kuruluşundan bilgi alabilirsiniz.
HIV Testi Nedir, Ne Anlama Gelir ?
HIV testi, HIV ile enfekte olmuşsanız bunu belirtir. HIV enfeksiyonunda, vücut HIV’e karşı antikorlar üretir. HIV testi, kandaki bu antikorların olup olmadığını gösterir. AIDS’i göstermez.
Pozitif test sonucu, vücudun HIV’e karşı antikor üretiyor olduğunu gösterir. Eğer testte antikorlar varsa, bu HIV’le enfekte olduğunuz anlamına gelir. Bu AIDS olduğunuz ve kısa zamanda hastalanacağınız anlamına gelmez.
Negatif test sonucu, vücudunuzda HIV’e karşı antikor bulunmadığı anlamına gelir. Ancak, son üç ay içinde HIV’e maruz kaldıysanız hala HIV’le enfekte olma ihtimaliniz bulunmaktadır. Henüz vücudunuzda bunu gösterecek yeterli miktarda antikor üretilmemiş olabilir. Birkaç ay içinde tekrar test yaptırmalısınız.
Testiniz Pozitifse
- HIV tedavisi konusunda deneyimli bir doktor bulun. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa, virüsün ilerlemesi o kadar yavaşlar ve daha uzun sure sağlıklı kalabilirsiniz. Pek çok HIV (+) kişi, AIDS gelişmeden çok uzun seneler yaşayabilmektedir; ama tedaviye ne kadar erken başlanırsa o kadar iyidir.
- Danışmanlık hizmeti alın
- Şu anki ve geçmişteki cinsel eşlerinizi HIV ile enfekte olduğunuz ve onların da HIV ile enfekte olmuş olabilecekleri konusunda bilgilendirin.
- HIV’in bir başka çeşidiyle karşılaşmamanın ve HIV’i başkalarına bulaştırmamanın en emin yolu olarak cinsel ilişkiden kaçınmayı seçebilirsiniz
- Güvenli cinsellik için her seferinde kondom kullanın.
Testiniz Negatifse
- HIV’den kaçınmanın bir yolu olarak cinsel ilişkiden kaçınmayı seçebilirsiniz
- Ancak cinsellik yaşamaya karar verdiğinizde cinselliği güvenli yaşayın
- Bir başkasıyla hiçbir şekilde enjektör paylaşmayın.
Aids- HIV Nasıl Bulaşır?
- HIV, kan, meni, vajinal sıvı ve anne sütü aracılığıyla bulaşır.
- HIV (+) birisiyle cinsel ilişki sırasında kan, meni ve vajinal salgıların değişimi ile bulaşır. Ciinsel ilişki sırasında, kadınların HIV ile enfekte olma riski erkeklere oranla daha yüksektir; çünkü HIV erkeklerden kadınlara daha kolay geçer.
- HIV (+) olan birisiyle, damar içi madde veya ilaç enjeksiyonu, dövme veya piercing yaptırma sırasında enjektör veya iğne paylaşımı ile bulaşır.
- Virüsü taşıyan bir anneden bebeğe bulaşabilir
HIV Korunma Yöntemleri
HIV’den korunmanın en güvenilir ve yaygın yöntemlerinden birisi cinsel ilişki sırasında kondom kullanmak ve korunmasız ilişkiye girmemektir. Bunun için erkek ve kadın kondomları kullanılabilir. Bir diğer yöntem ise PrEP (Temas Öncesi Profilaksi) ilacıdır.
PrEP nedir?Kondom Kullanımı
- Her cinsel ilişkide mutlaka kondom kullanın.
- Kullanılmış olan kondomları bir kez daha kullanmayın.
- Son kullanma tarihi geçmiş kondomları kullanmamaya özen gösterin.
- Kondomları güneş ışığından, nemli ortamlardan ve sıcaktan koruyun.
- Kondoma vazelin, bebek yağı ve losyon gibi kayganlaştırıcılar sürmekten kaçının. Bu tarz ürünler kondoma zarar verebilir ve kondomun koruyucu özelliğini azaltabilir.
- Su bazlı kayganlaştırıcılar kullanın.
- Kondomu açarken kesici alet kullanmaktan kaçının ve tırnaklarınızın kondoma zarar vermemesine ve yırtmamasına özen gösterin.
- Cinsel ilişkinin en başında genital sıvılar birbirine değmeden penis sertleştiğinde kondomu takın.
- Cinsel ilişki anında kondomun herhangi bir zarar gördüğünü hissederseniz kondomu hemen değiştirin.
PrEP, HIV negatif bireyler için önerilen HIV ilaçları temas öncesi kullanalar ise bulaşı önler.Buna Preexposure Prophylaxy ( prep) denir. Bu ilacalar doktor kontrolü altında alınmalıdır.
HIV/AIDS Tedavisi
Günümüzde hala kalıcı sonuç veren bir HIV tedavisi bulunmamaktadır. Ancak, HIV enfeksiyonunu kontrol altına alan ve HIV’e bağlı olarak çıkabilecek olası sorunları engelleyen birçok ilaç bulunmaktadır. Bu ilaçlara Antiretroviral Tedavi (ART) adı verilir. HIV tanısı konmuş her bireyin enfeksiyon aşaması ve zorlukları gözetilmeksizin Antiretroviral tedaviye başlaması gerekir.
HIV enfeksiyonu rutin kontrol ve tedavi gerektiren bir sağlık durumudur. HIV taşıyan birey, uygun tedaviyle, HIV, AIDS evresine gelmeden sağlıklı bir şekilde yaşamına devam edebilir. Birey, günlük dozda aldığı ilaçlarla hiçbir yan etki ile karşılaşmadan günlük hayatına devam edebilir.
AIDS aşamasında olan kişilerin de uygun ilaç tedavisiyle sağlıklı bir yaşam sürmesi mümkündür.
HIV enfeksiyonu Türkiye’de Sosyal Güvenlik Sistemi kapsamına girer ve tedavisi ücretsizdir.
Rutin Testler
HIV tanısı konular kişiler ilgili doktorun gözetimi altında düzenli olarak test yaptırmalıdır. Böylece, kontrollü bir tedavi planıyla, hastalığın etkileri en aza indirilebilir. Bu testler şu şekilde sıralanabilir:
CD4 Testi:
Bağışıklık sisteminin yapı taşı olan CD4 hücrelerinin sayımının yapıldığı bu test, hastanın sağlık durumu hakkında fikir verir. Tedavinin ilk aşamalarında 3 ayda bir, ilerleyen zamanlarda da 6 ayda veya yılda bir bu testin yaptırılması gerekir. Hücre sayısı ne kadar yüksekse, bağışıklık sistemi o kadar güçlü demektir.
Viral Yük Testi (HIV RNA):
Kandaki virüs miktarını belirleyen testtir. Tedavi başlangıcı ve sonrasında tedavinin ilerleyişine yönelik bilgi verir. Tedavinin temel amacı, kandaki virüs miktarını belirli bir sayıya indirmek ve bu sayıyı sabit tutmaktır. Bu test de üç ila altı ayda bir yapılması gereken bir testtir.
Biyokimya Testleri:
Vücudunuzdaki değerlerin ve çeşitli fonksiyonların incelendiği testtir. HIV virüsüne sahip bireyin tedavi öncesinde ve sonrasında vücutta gösterdiği yan etkileri anlamak ve gerekli görülen durumlarda tedbir almak amacıyla böbrek ve karaciğer fonksiyonları düzenli olarak kontrol edilir.
Hemogram Testleri (Tam Kan Sayımı):
Kan hücrelerinin sayısı, yüzdesi ve şekillerine bakılan testtir.
Hormon Testleri:
Hormon seviyelerinin incelendiği testlerdir. T3, T4, FT3 ve FT4 testleri, tiroid fonksiyonlarının takibinde, TSH testi tiroid fonksiyonlarının incelenmesinde ve tedavi takibinde, B12 testi ise B12 vitamin seviyesinin takibinde kullanılır.
