Çalışanlar İçin Gerekli Olabilecek Aşılar
Ülkemizde yerleşmiş ve herkes tarafından kabul gören bir rutin erişkin aşılama şeması olmadığından, hekimler genellikle Amerikan Hastalık Kontrol merkezinin (Centers for Disease Control and Prevention – CDC ) önerilerini referans almaktadırlar. Bu nedenle Sağlık Bakanlığı’nın erişkinlere yönelik ulusal bir aşılama programını belirleyerek, hayata geçirmesi acil bir ihtiyaçtır. İşyerlerinde çalışanların büyük çoğunluğunun rutin çocukluk aşılarının da eksik olabileceğini dikkate alarak, risk değerlendirmesi sonucuna göre ülkemiz erişkinler için gerekli olabilecek aşılar şöyle sıralanabilir. (Aşılar bilgi vermek amacıyla sıralanmış olup, bir erişkin aşılama program önerisi olarak değerlendirilmemelidir.) (5. Uluslar Arası İş Sağlığı Ve Güvenliği Bölgesel Konferansı – Şevket Aksoy)
Tetanoz Aşısı
İş ortamında kirli maddelerle temas ve yaralanma riski fazladır. Yapılan uluslararası çalışmalarda erişkinlerin yaşla artan oranda Tetanoz ve Difteriye karşı bağışık olmadıkları, bu oranın %40’ lara vardığı tespit edilmiştir*7. Ülkemizde erişkin aşılama oranlarının daha düşük olması nedeni ile bağışık olmama durumunun çok daha yüksek olduğu ileri sürülebilir. Bu nedenle işyerinde Td aşılaması, tüm çalışanları kapsayacak şekilde ( sadece saat ücretli personeli değil ) yapılmalıdır. İşyerindeki bütün erişkinlere her 10 yılda bir, rutin olarak tek doz Td aşısı yapılmalıdır. Ancak çocukluğunda hiç aşılanmamış olanlara veya aşılandığı konusunda şüphe duyulanlara 3 doz aşı ile primer aşılama yapılmalıdır.( Birer ay ara ile 2 doz, bundan 6-12 ay sonra ise 3. doz Td aşısı) Yaralanma durumunda ise kişinin aşı ve yara durumu değerlendirilerek ek aşı ve /veya serum yapılması kararı verilir. (5. Uluslar Arası İş Sağlığı Ve Güvenliği Bölgesel Konferansı – Şevket Aksoy)
Hepatit B Aşısı
Sağlık Bakanlığı Hepatit B aşısını ulusal bağışıklama programına eklemiş bulunmaktadır. Ancak erişkinler Hepatit B için aşılanmamış olduğundan işyerlerinde ekonomik koşullar engel değilse rutin Hepatit B aşısı yapılması önerilir. (Hepatit B hastalığından ve karaciğer kanserinden korunmak amacı ile aşılama yapılması için koşullar zorlanabilir, işverenler ikna edilebilir.)
Hepatit B aşılaması için ön kan testleri zorunlu olmamakla birlikte, taşıyıcıların tespit edilmesini de sağladığından tarama testleri sonrasında aşılama yapılması önerilir. Hepatit B aşılaması birer ay ara ile 2 doz ve ikinci dozdan 6-12 ay sonra ise 3. doz şeklinde uygulanmaktadır. 3 doz aşılama ile ömür boyu bağışıklık sağlanmaktadır. Özel durumlar hariç aşıdan sonra bağışıklık kontrolü için kan analizi önerilmemektedir. (5. Uluslar Arası İş Sağlığı Ve Güvenliği Bölgesel Konferansı – Şevket Aksoy)
Hepatit A Aşısı
Hepatit A ülkemizde de yaygın olarak görülen viral bir hastalıktır. Sağlık Bakanlığının ulusal bağışıklama programı içerisinde yer almamakla birlikte, çocuk hekimleri tarafından yaygın olarak yapılmaktadır. Sarılık belirtileri olmadan, soğuk algınlığı gibi basit bir viral enfeksiyon şeklinde de bu hastalık geçirilebildiğinden, erişkinlerin önemli bir bölümü Hepatit A ya karşı doğal bağışıklık kazanmış durumdadır. İşyerlerinde risk grupları (özellikle sık seyahat edenler, gıda işlerinde çalışanlar vb) değerlendirilerek Hepatit A aşılaması yapılabilir. İlk aşıdan 6-12 ay sonra ikinci aşı yapılır. Aşılama ile ömür boyu bağışıklık sağlanmaktadır. (5. Uluslar Arası İş Sağlığı Ve Güvenliği Bölgesel Konferansı – Şevket Aksoy)
Kızamık- Kızamıkçık- Kabakulak Aşısı
İşyerlerinde zaman zaman kızamık ve kabakulak hastalıklarına rastlanılmakta ve bağışık olmayanlar arasında yayılma görülebilmektedir. Çalışanların büyük bir bölümü çocukluk döneminde aşılanmış veya bu hastalıkları geçirmiş olduklarından bağışık durumdadır. Ancak erişkinlerin bu hastalıkları ağır geçiriyor olmaları dikkate alınarak, bu üç hastalıktan herhangi birine karşı risk oluşması durumunda, Kızamık- Kızamıkçık- Kabakulak aşısı (MMR ) yapılması, CDC tarafından önerilmektedir. Ülkemizde geçmişte tek doz kızamık aşılaması yapılmış olduğunu da dikkate alarak, hastalarla temas ve salgın olan ülkelere seyahat vb risk durumunda (50 yaş altı hiç aşılanmamışlara 4 hafta ara ile 2 doz, daha önce aşılanmışlara ise tek doz) MMR aşısı yapılabilir (5. Uluslar Arası İş Sağlığı Ve Güvenliği Bölgesel Konferansı – Şevket Aksoy).
Su Çiçeği Aşısı
Suçiçeği de erişkinlerde ağır seyreden viral hastalıklardandır. Hastalıkla temas durumunda ilk birkaç gün içerisinde aşılamanın yapılması koruma sağlayabilmekte veya hastalığın hafif seyretmesine neden olmaktadır. Suçiçeği bulaşma riski olan ve hastalığı geçirmediği bilinen erişkinler suçiçeği aşısı ile aşılanabilir. Suçiçeği aşısı 2 doz halinde 1-2 ay ara ile tıbbi kontrendikasyonu olmayan erişkinlere yapılmaktadır (5. Uluslar Arası İş Sağlığı Ve Güvenliği Bölgesel Konferansı – Şevket Aksoy).
Pnömokok Aşısı
Tıbbi gerekliliği olan çalışanlara ( kronik akciğer hastalığı, böbrek yetmezliği olanlara, dalağı alınmış veya organ nakli yapılmış olanlara ve 65 yaş üzerinde olanlara) bir veya 2 doz halinde yapılması önerilmektedir. Koruyuculuk süresi 5 yıl olarak verilmektedir(5. Uluslar Arası İş Sağlığı Ve Güvenliği Bölgesel Konferansı – Şevket Aksoy).
Influenza (Grip ) Aşısı
Ülkemizde en yaygın olarak tanınan ve yapılan erişkin aşısıdır. Grip aşısı tıbbi gerekliliği olanlara (Kronik kalp ve akciğer hastalığı olanlara, şeker hastalarına vb) önerilmektedir. Bunun dışında toplu olarak bir arada yaşamakta olanlara ve aşılanmak isteyenlere de önerilmektedir. Grip aşısı virüsünun yapısını değiştirmesi nedeni ile her yıl tekrarlanmakta ve Ekim – Kasım ayları içerisinde yapılması önerilmektedir(5. Uluslar Arası İş Sağlığı Ve Güvenliği Bölgesel Konferansı – Şevket Aksoy).”
“Sağlık Bakanlığının 2016/54567092 sayılı Genelgesi ile Gezici Sağlık Taraması yapılabilmesi için OSGB’lerin İl sağlık Müdürlüklerinden “GEZİCİ İSG ARACI İZİN BELGESİ” almak ve bu izne istinaden sağlık taraması yapmak zorunluluğu bulunmaktadır. İzin almayan kuruluşlar Sağlık Taraması gerçekleştiremezler.”
GEZİCİ İSG ARACI İZİN BELGESİNE SAHİP ORTAK SAĞLIK GÜVENLİK BİRİMİDİR.
