GGT (Gama Glutamil Transferaz) serum düzeyi kişinin karaciğer sağlığı hakkında bilgi verir.
Serumdaki düzeyi ölçülen gama glutamil transferaz’ın yani GGT’nin büyük ölçüde kaynağı karaciğerdir.
Ayrıca karaciğer dışında böbrek tubülleri, safra, pankreas, bağırsak ve beyin kapillerinde yüksek miktarda GGT sentezlenir.
Gama glutamil transferaz özellikle safra yolu hasarıyla ilgili karaciğer sağlık sorunlarında diğer karaciğer enzimlerine göre daha özgün bir belirteçtir.
Bu sebeple safraya bağlı karaciğer hasarı takibinde kullanılan önemli bir tanısal testtir.
Karaciğer fonksiyon testleri (KCFT) karaciğer hastalıklarının araştırılmasında kullanılırlar.
Bu testler karaciğer anormalliklerinin doğru yorumlanmasını, altta yatan hastalığın sebebini, şiddetini ve ilerleyişini değerlendirme amacıyla doktorunuz tarafından istenir.
Tanı konulduktan sonraki süreçte de karaciğer enzim takibi tedavi etkinliğinin değerlendirilmesinde kullanılabilir.
Ancak nüfusun % 20’sinden fazla bir kısmında ise en az 1 kere KCFT yüksekliği olabileceği göz ardı edilmemelidir ayrıca karaciğer fonksiyon bozukluğu olan birçok hastada yapısal karaciğer hastalığı olmama durumu da sık rastlanan bir durumdur.
Bu değişkenliğin sebebi bu testlerin zaman zaman karaciğer hasarına veya karaciğer fonksiyon kaybına bağlı olmayan faktörlerden de etkilenebilir olmasıdır.
Örneğin, gebelikte kandaki albümin seviyelerinin düşmesi ve alkalen fosfataz (ALP) seviyelerinin yükselmesi plasental salınıma bağlı olarak normal kabul edilir.
İkinci bir örnek vermek gerekirse karaciğer fonksiyon test değerlerindeki yükselmeler karaciğer hastalığı dışında kalp-damar ve iskelet kası hasarına bağlı gelişebilir.
Hatta üçüncü örneği de verelim hepatit ve sirozu gibi ileri karaciğer hastalığında bu testler normal değerlerde olabilir.
GGT Testi Neden Yapılır?
Karaciğer Fonksiyon Testi Ne Demektir?
Bu patolojik değişkenler:
Karaciğer fonksiyon testleri;
GGT Testi Hangi Durumlarda İstenir?
Kişinin karaciğer fonksiyonlarında sorun fark edildiğinde GGT testi istenebilir.
Karaciğer fonksiyonlarıyla bağlantılı bir başka enzim olan ALP (alkalen fosfataz) düzeyi yüksek olduğu zaman GGT testi istenebilir.
ALP değeri normal gebelik sürecinde ve kemik kökenli sağlık sorunlarına bağlı olarak da artış gösterirken GGT bu nedenlerden etkilenmez. Bu sebeple ALP den daha hassas bir safraya bağlı karaciğer hasarı belirtecidir.
Karaciğerin Fonksiyonları Nelerdir?
Enerji depolar.
Yağ, şeker ve proteinleri depolar.
Demir, A,D,E,K ve B12 vitaminlerini depolar.
Protein yapımında görevlidir.
Safra asitlerinin üretir ve safra asitleri, besin maddeleri ile alınan yağların hücre içinde kullanılabilir hale dönüştürürler.
Başta alkol olmak üzere vücuda giren toksik, zararlı maddeleri arındırarak filitre görevini görür.
Hormon dengesini korur.
Test Yaptırmadan Önce Dikkat edilmesi Gerekenler Nelerdir?
GGT testi yaptırmadan önceki son 24 saatte alkol kullanmamalı ve 8 saat yeme içme olmamalıdır. Bu durumlar GGT seviyesini yükseltmekte veya düşürebilmektedir.
GGT’nin Hücre İçindeki Görevi Nedir?
Gama glutamil transferaz’ın hücre içindeki en önemli görevi hücre için çok yararlı bir antioksidan olan glutatyonu yıkmak ve hücre içi glutatyon sentezi için gereken aminoasitleri oluşturmaktır.
Bununla birlikte, gama glutamil transferaz antioksidan/antitoksik savunma ve hücresel yapım-yıkım dengesi gibi olayların düzenlenmesinde görev alan önemli bir enzimdir.
GGT İle Test Edilen Nedir?
Karaciğer veya safra yollarında hasara yol açan hastalıkların çoğu ile GGT değerinde ki yükselme arasında ilişki bulunur.
Ancak tek başına değerlendirilmesi doğru olmaz, karaciğer hasarı ile ilişkili değişen pek çok farklı biyolojik belirteç vardır.
Özellikle, safra kanallarından biri tıkandığında GGT ilk yükseliş gösteren karaciğer enzimidir.
Dolayısıyla GGT düzeyi safra sorunlarını anlamada ve tespit etmede diğer karaciğer fonksiyon testlerinden daha duyarlı bir belirteçtir.
Hem GGT hem de ALP artışı görülen karaciğer hastalıklarından kemik dokusunu olumsuz etkileyen hastalıklarda sadece ALP yükselmektedir.
Şöyle ki; serum ALP seviyesinin yüksek olması hastada karaciğer ya da kemik hasarının olabileceğinin işaretidir. Ancak ALP seviyesi tek başına karaciğer mi kemik hasarı mı var, sorusuna yanıt olamaz. İşte bu noktada GGT seviyesi de yüksek bulunmuşsa hasarın karaciğer kaynaklı olduğu anlaşılır.
GGT İle Alkol Kullanımı Arasındaki İlişki
Alkol tüketimi GGT düzeyini arttırmada büyük etkendir. Bazen çok az tüketildiğinde bile GGT düzeyi yükselebilmektedir.
Devamlı olarak ve çok fazla alkol tüketenlerde daha da yüksek düzeyde olmaktadır. Bu yüzden GGT, akut ya da kronik olarak alkolün aşırı düzeyde alındığı durumlardaki hasarı değerlendirmek için kullanılabilir.
“Sağlık Bakanlığının 2016/54567092 sayılı Genelgesi ile Gezici Sağlık Taraması yapılabilmesi için OSGB’lerin İl sağlık Müdürlüklerinden “GEZİCİ İSG ARACI İZİN BELGESİ” almak ve bu izne istinaden sağlık taraması yapmak zorunluluğu bulunmaktadır. İzin almayan kuruluşlar Sağlık Taraması gerçekleştiremezler.”
GEZİCİ İSG ARACI İZİN BELGESİNE SAHİP ORTAK SAĞLIK GÜVENLİK BİRİMİDİR.
