İş Makinelerinde İş Güvenliği
İş makineleri, çalışma hayatımızda sık sık kullandığımız ve ciddi anlamda zaman geçirdiğimiz iş ekipmanlarıdır. İş kazalarının büyük bir kısmınıda kullandığımız bu araçlarla gerçekleştiriyoruz. Yaptığımız işin niteliğine göre çalışmış olduğumuz iş makineleride büyüklük küçüklük gösterebiliyor. Örneğin; yüksek katlı bir inşaat projesinde devasal vinçler kullanılırken, bir alanın peyzaj çalışmasında küçük bir çim biçme makinesi kullanabiliyoruz. Dolayısıyla yaşanacak kazaların risk, olasılık ve tehlike boyutları işimiz ve kullandığımız makinelere göre şekillenebiliyor. İsg personelleri olarak iş makinelerinde yaşanacak kazalara karşı almamız gereken tedbirleri bu yazımızda incelemiş olacağız.
Kazaları üç ana şekilde ayıracak olursak, İş makinelerinin tamir ve bakımı, trafik kurallarına uygun kullanılmaması ve yapılan iş sebebiyle yaşanan kazalar olarak sınıflandırabiliriz.
Yanında çalışan kişiye çarpma, iş makinesinin yoldan çıkıp devrilmesi, yağcı tarafından kullanılması sonucu kaza, arazinin uygun olmaması sonucu devrilme, işaretçiler, iş tarif edenlere ve yol gösterenlere çarpma, iş makinesine çıkıp inerken düşme, kaldırılan taşın devrilmesi, istifin yıkılması, vinç bomunun damperin veya makinenin elektrik hattına teması, sert zeminde çalışırken etraftaki kişilere malzeme sıçraması, kanalda çalışırken toprak kayması, forklifte aşırı yük yükleyip önünü görememe, iş makinesini (ekskavatörü) başka maksatla (Vinç gibi) kullanılması sonucu devrilmesi, teleskopik vincin ayakları açılmadan bomun uzatılması sonucu devrilme, makinenin arızalanması(frenin tutmaması, halatın kopması) sonucu kaza, hidrolik boşalması sonucu kepçenin veya damperin altında kalma, radyatör vantilatörüne temas sonucu kaza, traktörün şaft miline kapılma sonucu kazalar, operatörün (Sürücünün) ehil olmaması, makinenin bakımlı olmaması, makinenin emniyet sistemlerinin olmaması, trafikte gerekli tedbirlerin alınmamış olması, işyeri ortamında gerekli tedbirlerin alınmamış olması.
İş Makinelerinde Alınması Gereken Tedbirler
Emniyet tedbirlerini şu şekilde sıralayabiliriz; Kullanılması gereken iş elbisesi ve koruyucu donanımlar, İş makinesinin bakımlarının kontrol edilmesi, Çalışma alanının emniyetinin sağlanması, Son kontrollerin sağlanması
İş Elbisesi ve Koruyucu Donanımlar
İş elbisesi uygun olmalı, yırtık sarkık kısımlar olmamalı, yüzük, saat, bilezik gibi takılar takılmamalı ve ceplere düşecek şeyler konmamalıdır. Çalışma esnasında baret, emniyet kemeri, emniyet gözlüğü, eldiven, reflektör yelek, kulaklık, maske, gözlük ve diğer gerekli malzemeler kullanılmalıdır.
İş Makinesinin Bakımlarının Kontrol Edilmesi
Makinenin (korkuluklar, rüzgarlıklar, uyarı cihazları, dikiz aynaları, koruma cihazları ve emniyet kemerler v.b.) her parçasının emniyetli olarak yerinde olduğu ve görev yapar durumda olduğu belirlenmeli olumsuz durumlar için önceden hazırlıklı olunmalıdır. En kötü ihtimal düşünülmeli, buna göre hazırlıklı olunmalıdır. İlk yardım malzemeleri ve yangın söndürme malzemeleri araçta bulundurulmalı, nasıl kullanılacağı bilinmeli, ilk yardım acil durum ve kurtarma faaliyetleri konusunda yeterli bilgiye sahip olunmalıdır.
Çalışma Alanının Emniyetinin Sağlanması
Yolda veya çalışma esnasında refakatçiye ihtiyaç olup olmadığı belirlenmelidir. İşaretçilerin kullandığı işaretlerin manaları bilinmelidir. Yolun durumu, virajlar, delik çukur mania çamur buz olup olmadığı, ağır trafik durumu, kalın toz duman sis gibi durumlar bilinmelidir. Gerekli işaretlerin belirlenmesi, İşaretçi (Manevracı)nın belirlenmesi gereklidir. Görüşün iyi olmadığı karanlık, tozlu, üstten bir malzemenin düşebileceği, yeraltı veya havai enerji hatlarının olduğu, yeraltı gaz borularının olduğu yerler gibi tehlikeli alanlarda özel tedbirler alınmalıdır.